Trafik kazalarına kurban verdiğimiz yüzlerce kişiden pek azı olay yerinde yaşamını yitirmektedir. Yüzde 80 gibi korkunç orandaki kayıplar ise yaralının bilinçsizce araçtan çıkartılması ve karga tulumba taşınarak hastaneye götürülmesi sırasında oluşmaktadır.
Herhangi bir ilkyardım bilgisinden yoksunsanız bile, uzman ekipler gelmeden yaralıya el sürülmesini engellemeniz, emin olun onun hayatını kurtarmada çok ciddi bir rol üstlenecektir.
Kaza Yerine Ulaştığınızda Neler Yapmalısınız ?
Kazazedeler arasında isen önce kendini değerlendir.
Sakin ol. Kendi vücudunu kontrol et. Gerekiyorsa kendine ilkyardım uygula.
Ortamı değerlendir.
Devam eden riskleri ortadan kaldır.
Kendini tanıt, etraftakileri sakinleştir.
Sağlam kişileri yardım ve güvenlik için organize et.
Kazazedeleri değerlendir.
Tüm kazazedeleri hızla kontrol et Öncelikli olanları belirle
Öncelikli kazazede ile işbirliği sağla.
Kazazede ile tanış, güven ver, sakinleştir. ve rahatlat Yatmasını ya da oturmasını sağla, gereksiz hareket ettirme.
Gereken ilkyardım müdahalelerini yap.
ABC‘yi sağla Kanamayı durdur, kırık veya çıkıklı bölgeyi hareketsizleştir, sargıları yap, pozisyon ver.
Koru ve Naklet
Kazazedenin ısı kaybetmesini önle, kımıldatma, yedirme, içirme, yanında git, sağlıkçılara bilgi ver
Dikkat:
Burada verilen bilgiler çok temel ve basit işlemlerden ibarettir. Sağlıklı bir ilkyardım müdahalesinde bulunabilmek için bu eğitimi almanızı şiddetle tavsiye ediyoruz. Unutmayın! İlkyardım hayat kurtarır.
DİKKAT!
Soluk alıp veren ve nabız vuruşları hissedilen bir hastaya baygın olsa bile kesinlikle kalp-akciğer canlandırması yapılmaz!
Kanamayı durdurun
Trafik kazasında kanamalı bir kazazede ile karşılaşmanız mümkündür. Kesik ve darbe sonucu oluşan yaralanmalarda yapılacak temel eylem, kanama olan bölgeye bastırmaktır.
Steril bir gazlı bezle uygulanacak basınç, genellikle sorunu çözer. Çözemediği durumlarda ise, yaralının yardım gelene kadar kan kaybederek şoka girmesini önler. Ardından, kanamanın meydana geldiği yer, yukarı (göğüs seviyesinin üzeri) kaldırılır. Turnike tavsiye edilen bir yöntem değildir. Bu yöntem sadece kopan bir uzuv söz konusuysa denenmelidir. Turnike yapmak yerine yaranın üzerine kalın bir petle (gazlı bez sarılmış pamuk topu) ile bastırın ve elastik bir bandajla sarın. Tamponun arasında kalan boşluk kan dolaşımını sağlayacak ve kangren oluşmasını önleyecektir. Bulunduğunuz ortamda elinizin altında tıbbi malzeme yoksa, alt uzuvlarda, özellikle bacaklardaki kanamalarda uzun kollu tisort, sweat shirt gibi bir giysiyi ortada toplayıp, kollarını birbirine düğümleyerek basit, ama sonuç alabileceğiniz bir tampon malzemesi elde edersiniz.
Eğer kopan bir uzuv söz konusuysa, kopan parçanın bulunarak hastanın en fazla dört-altı saat içinde bu parça ile birlikte bir mikrocerrahi hastanesine ulaştırılması gerekir. Kopan uzvu, serum fizyolojik ile yıkadıktan sonra steril bir torbaya koyun. Bu torbayı içi buz dolu ikinci bir torbanın içine yerleştirin. Ancak bu işlemi yaparken araya bir parça gazlı bez koymayı ihmal etmeyin.
DİKKAT
• Bunları yaparken esas olan, kopan parçayı buzların içine doğrudan koymamaktır. Bu doku tahribatına yol açar. Torbaya rağmen araya gazlı bez konmasında da amaç aynıdır. Kopan parçanın bozulmasını engellemek.
• Gerek kopan uzvu, gerek koptuğu yeri yıkayacağınız serum fizyolojiğin boşalan plastik torbası ihtiyaç duyacağınız steril torba olarak kullanılabilir.
•Kopan parçayı steril etmek için kesinlikle üzerine tentürdiyot veya benzer dezenfektan dökmeyin. Uzvun koptuğu yer (ayak, parmak, kol v.b.) serum fizyolojik ile iyice yıkanır, daha sonra yaranın üzerine gazlı bez konularak enfekte olması önlenir. (Bu işlem sırasında kesinlikle tentürdiyot ve türevlerini kullanmayın. Dokulara zarar verebilirsiniz.) Daha sonra turnike uygulayarak kanamayı durdurun.
• Şunu kesinlikle unutmayın. Her türlü yırtıkta ve benzer yaralanmalarda ilk yaklaşım yara temizliğidir. Ardından lokal baskı ve bandajla yaranın mikrop kapmasının engellenmesi gelmektedir.
Bunlar, yaygın olarak kanama durdurabilen basit çözümlerdir. İç ve dış kanamalara ve farklı yaralara, farklı müdahale şekilleri mevcuttur. Ancak bunların tespiti ve tedavisi bir eğitim sürecini gerektirmektedir.
YARDIM GELENE KADAR
Hastayı her iki yöne de çevirebilirsiniz. Ancak kalbin daha rahat pozisyon alabilmesi için sol tarafın yukarıya gelmesi tercih nedenidir. O nedenle sırasıyla yapacaklarınızı sol taraf yukarı gelecek şekilde anlatacağız. Ancak, hastanın bulunduğu yer, buna uygun değilse aksi tarafa da çevirebilirsiniz. Bunun için anlatılanların tersini yapacaksınız.
1) Hastanın sağ tarafına, dizleriniz ona değecek şekilde yerleşerek çökün.
2) Sizden yana olan sağ kolunu hafifçe hastanın altına doğru itin. (Ama bunu yaparken hastayı kaldırmayın.)
İlkyardım İçin Gerekli Malzemeler ve Bunların Kullanımı
1- Büyük sargı bezi:
Yara üzerine konulan pansuman malzemelerinin yerinde tutulmasında kullanılır. Ayrıca kırıklarda, bölgenin tespiti ve hareketsizliğini sağlamak için de kullanılır. Bunlardan başka yarayı dış etkilerden korumak, kol ve bacaklardaki kanamaları durdurmak ve şişlikleri önlemek amacıyla da kullanılır.
2- Üçgen sargı:
Yaralı organı sarmak amacıyla kullanılır.
3- Steril gazlı bez:
Yaralarda pansuman malzemesi olarak kullanılır. Ancak ambalajından çıkarılırken yaraya gelecek yüzeyine el sürülmemelidir.
4- Hidrofil pamuk:
Yara üzerine pansuman malzemesi olarak steril gazlı bezin üstünü, ayrıca kırıklarda tespit malzemelerinin altını beslemede kullanılır.
5- Esmark bandı:
Kol ve bacaklardaki atardamar kanamalarının durdurulmasında kullanılır. Bant, kanayan kısmın üst bölgesinden iyice gerilerek sarılır. Atardamar sıkıştırıldığı için kan durur. Ancak 20 dakikada bir gevşetilmelidir. Yaralıyı naklederken, bu uygulamanın hangi saatte yapıldığı bir kağıda yazılarak yaralının üstüne iliştirilmelidir.
6- Plaster:
Yara üzerine konulan pansuman malzemesinin yerinde tutulmasında kullanılır.
7- Yara bandı:
Küçük yaraların üstünü kapatmak ve yarayı dış etkenlerden korumada kullanılır.
8- Turnike:
Kol ve bacaklardaki atardamar kanamalarının durdurulmasında kullanılır.
9- Çengelli iğne:
bezin tutturulmasında kullanılır
10- Makas:
sargı ve pansuman malzemelerinin kesilmesinde kullanılır.
11- Plastik örtü:
Yaralının altına sermek ya da şoktaki hastanın üzerine örtmek için kullanılır.
12- İlkyardım kitabı
Çeşitli ilkyardım uygulmalarının (Suni teneffüs vb.), ilkyardımla ilgili daha fazla bilginin öğrenilmesi ve de hasta veya yaralıya yardım için kullanılır.
13- Buz torbası
Yaralı veya da hastanınn eğer ateşi varsa ateşini düşürmek için kullanılır. Aynı zamanda vücudun herhangi zedelenen ya da bir yere çarpılan bir bölgesinin şişliğini indirmek için de kullanılır.
14- Vücut termometresi
15- Acil telefon numaraları listesi
Son düzenleme:
