Astra 1.4T - Golf 1.4TSI - Ford Focus 1.6 EcoBoost

[Tolga KARACA]

Ynt: Astra 1.4T - Golf 1.4TSI - Ford Focus 1.6 EcoBoost

Arkadaşlar büyük hacim kendinden güçlü ama hacmi küçük bir motora göre yüksek ihtimalle daha uzun ömürlü olur, torkunu daha alt devirde verebilir ve u sayede daha kullanışlı olabilir.

Ancak dediğim gibi önemli olan güçtür bunun nasıl elde edildiği önemli değildir ister küçük hacimden ister büyük, ister Wankel motor ister atmosferik.

Güçlü olan düzlükler sonsuz da olsa güçsüz ve büyük hacimliyi geçer. Bu çocukca konuyu daha fazla uzatmayalım artık.

 

[thejazz]

Ynt: Astra 1.4T - Golf 1.4TSI - Ford Focus 1.6 EcoBoost

Arkadaşlar büyük hacim kendinden güçlü ama hacmi küçük bir motora göre yüksek ihtimalle daha uzun ömürlü olur, torkunu daha alt devirde verebilir ve u sayede daha kullanışlı olabilir.

Ancak dediğim gibi önemli olan güçtür bunun nasıl elde edildiği önemli değildir ister küçük hacimden ister büyük, ister Wankel motor ister atmosferik.

Güçlü olan düzlükler sonsuz da olsa güçsüz ve büyük hacimliyi geçer. Bu çocukca konuyu daha fazla uzatmayalım artık.

Katılıyorum, aracını 300.000 Km. kullanmayı düşünen var mı?
Trafikte sürekli yarış mı yapıyoruz?
Kazanana ne veriyorlar?
Saygılar.

 

[eketen]

Ynt: Astra 1.4T - Golf 1.4TSI - Ford Focus 1.6 EcoBoost

çok kötü bir örnek vermişsiniz...
mazda rx serisi motorun çalışma prensibi
normal motorlardan çok farklı ve tek...
bence bir efsane...
normal motorlardan bahsediyorum....
4 ler 400, 5 ler 500 km/h değil tabiki...!!
ama 2 litre motor ne kadar turbolu olursa olsun, ne kadar beygirli olursa olsun,
3 litre turbolu daha az beygirli bir araç tarafından geçilmeye mahkumdur

Sayın onderak Sözümü yanlış anlamayın ve kırılmayın ancak araç performans ve motor dinamik konularında ŞU AN için hiçbir şey bilmiyorsunuz. Performans ta önemli olan aracın gücü ve torkudur diyoruz. Hacimin motor gücündeki etkisi en basit anlatımı ile birim zamanda daha fazla hava yakıt karışımının yakılması itibari iledir. Yani herşeyi aynı olan iki motordan 2.0 olan 3.0 olandan birim zamanda daha az hava yakıt karışımını yakacağı için otomatikman daha az patlama daha az enerji yani daha az güç üretecektir. Bu ise motorun sadece tezgah üzerindeki verilerini ilgilendirir. Siz 3.0 olan motoru berbat bir aktarma organına bağlarsanız araçlar aynı sürtünme katsayısına ve ağırlığa sahip de olsalar mükemmel bir şekilde aldığı gücü neredeyse kayıpsız olarak yere aktarabilen bir aktarma organına bağlanmış 2.0 motoru geçemezsiniz. Önemli olan motorunuzun ürettiği güç değil, yola aktarabildiğiniz ve kütleyi taşıttığınız güç tür. Bu, bu işin birinci basamağını oluşturur. İkinci basamaksa araçların motoru kaç cc olursa olsun aralarında 2000-3000 cc fark da olsa gücü aynı devir sayısında aynı miktarda, torku aynı miktar ve aynı devir aralığında üretebiliyorlarsa, tamamen aynı olarak ürettikleri bu gücü yola aynı aktarma organları ve dişli oranları ile ve aynı seviyede aktarabiliyorlarsa, ve bu iki araç aynı sürtünmeye ve aynı ağırlığa sahiplerse ne yaparsanız yapın nasıl örnekler vermeye çalışırsanız çalışın hiçbir itiraza yer bırakmaksızın AYNI giderler. Bunu şöyle düşünerek anlayabilirsiniz debriyajı bitmiş bir 2.0 220 hp lik insignia mı daha hızlıdır yoksa sorunsuz 1.3 cdti mı? Siz insignia nızla yola birşey aktaramadığınız için yola 80 hp aktaran 1.3 sizinle dalga geçecektir. Verdiğiniz örnekler afaki örnekler olup tamamen birbirinden alakasız ve mantıksız kıyaslamalardır. Siz verdiğiniz örnekler ile şunu iddia ediyorsunuz; ben 3.2 motora sahip 218 beygirlik vectra gts ile 2.0 220 hp lik turbo insignia yı geçerim. Gerçek hayatta ise buradan aya kadar dümdüz bir yol inşaa etsek bile siz o yolun hiçbir yerinde insignia nın ön kapısına kadar bile burnunuzu sokamazsınız. Tolga bey ve diğer arkadaşlar size olayı çok detaya girmeden net bir şekilde açıklamaya çalışmışlar ancak siz hacmi yüksek gücü düşük bir aracın geçeceğini iddia ediyorsunuz hala daha. Sizin söylediğiniz bu olay sadece tek bir şeyde geçerlidir. O da 160 hp güce sahip 1.6 motorlu eski crx honda nın 150 hp güce sahip 1.8 A4 tarafından geçileceğidir. Bunun da ana ve neredeyse tek sebebi 150 Nm torka sahip crx in daha 1750 devirde gelen 210 Nm torkun altında can vermesidir. Wankell motora gelince o motor kaç cc biliyormusunuz Yine söylediğimize gelmiş oluyorsunuz; önemli olan hacim, gücün üretildiği yer değil üretilen güçtür. Saygılar...

 

[onderak]

Ynt: Astra 1.4T - Golf 1.4TSI - Ford Focus 1.6 EcoBoost

teknik olarak motorlar hakkında fazla okumuşluğum yok...
benimkisi sadece eskiden gelen bir şey...
eskiden kimse beygir ne bilmezdi....
araban kaç motor derdiler... beygirin ne olduğunu bilen mi vardı...
kimi derdi benim araba 1,6 kimi derdi benim araba 2,0....
beygir dediğimiz şeyin geçmişi çok fazla değil...
hele torkun geçmişi 5 sene yoktur....
5 sene evel söyleseydi biri tork diye, o ne ya derdi millet... ve bende tabi
gücü araçlarda motor hacmiyle söylerlerdi, hatırlıyorum...
benim teori ordan geliyor.. bilemem ne derece doğru...!!!

 

[eketen]

Ynt: Astra 1.4T - Golf 1.4TSI - Ford Focus 1.6 EcoBoost

teknik olarak motorlar hakkında fazla okumuşluğum yok...
benimkisi sadece eskiden gelen bir şey...
eskiden kimse beygir ne bilmezdi....
araban kaç motor derdiler... beygirin ne olduğunu bilen mi vardı...
kimi derdi benim araba 1,6 kimi derdi benim araba 2,0....
beygir dediğimiz şeyin geçmişi çok fazla değil...
hele torkun geçmişi 5 sene yoktur....
5 sene evel söyleseydi biri tork diye, o ne ya derdi millet... ve bende tabi
gücü araçlarda motor hacmiyle söylerlerdi, hatırlıyorum...
benim teori ordan geliyor.. bilemem ne derece doğru...!!!

eskiden de şimdi de bu beygir tork kavramını sadece bilenler bilir. Sokaktaki bilmeyen vatandaşın ufku bu işlerin referans noktası hiçbir zaman olmamıştır. Bu kavramların geçmişi emin olun sizin sandığınızdan çok çok daha eskilere dayanır sizin bilmemeniz durumu değiştirmiyor. Benim yaşım 36 Ben 17 18 yaşlarımda iken benim gibi meraklı arkadaşlarımla araçların tork ve beygirlerini didiklerdik. Ayrıca "Beygir araç sattırır, tork yarış kazandırır" meşhur sözü de öyle yeni peydah olmuş bir vecize değildir. Hiçbir zaman araçların gücü motor hacmi ile ifade edilmedi. Eğer böyle olsaydı crx ler rx7 ler 200sx ler 205 gti lar 106 gti lar asla efsane olamazlardı. Auto show oto haber gibi otomobil dergilerinin ilk sayılarına denk gidebilirseniz kaç yıl önce hangi veriler konuşuluyormuş öğrenebilirsiniz. Ben bu tip Türkiye dergilerini ilk sayısından itibaren  ve bazı yabancı kaynakları o zamanın imkanları el verdiğince takip ettim. Eğer dirençle karşılaşmamış ve tüm dergilerimi bu günlere kadar getirebilmiş olsaydım  evimin bir odası şu an tamamen dolu olurdu. Tork denilen şey Nm ile ifade edilir. Yani Newton metre. Adı üstünde Newton  Hani İsaac isimli ingiliz... Konuyu daha fazla uzatmaya gerek yok Bu kadar detaylandırmaktaki amacım forumun boş bir forum olmadığını teknik olarak konuşabilecek bir forum olduğunu dosta düşmana göstermekti. Yoksa sizi kırmayı hiç düşünmedim. Yalnız birşey dikkatimi çekti; bilmediğiniz ve hakim olmadığınız bir konu hakkında neden bu kadar inat derecesinde sabit fikirlisiniz ilginç doğrusu

 

[onderak]

Ynt: Astra 1.4T - Golf 1.4TSI - Ford Focus 1.6 EcoBoost

öğrenmek için..... bu kadar ısrarlı yazıyorum...
bilgi sunan birisi olursa, öğrenirim diye
teşekkürler...

 

[ulas79]

Ynt: Astra 1.4T - Golf 1.4TSI - Ford Focus 1.6 EcoBoost

        Tork ve Beygir Gücü

Tork(torque) deyince muhtemelen birçok kişinin aklına otomobillerle alakalı birşey gelir. Fakat bunun ne olduğunu tanımlamaya gelince birçoğumuz zorlanırız. Ne olduğunu çok iyi bilmeme rağmen tarif ederken nasıl anlatacağımı şaşırıyorum. Tork ve beygir gücü birbirine yakın iki terimdir ve torkun ne olduğunu anlayabilmek için öncelikle beygir gücünün ne olduğunu bilmek gerekir.

Beygir Gücü Nedir?
Bir otomobilin teknik özelliklerinde motoruna ait güç ve tork değerlerini görürüz. Buradaki güç, motorun beygir gücüdür ve Türkçesi BG olan HP(horsepower) birimiyle ifade edilir. 1 beygir: 75 kg’lık ağırlığı 1 sn’de 1 metre yukarı kaldırabilecek güç miktarı olarak tanımlanır. Bunun da yaklaşık 1 atın gücüne denk geldiği düşünülerek “beygir gücü” denilmiştir. Beygir gücü motora has değiştirilemez bir değerdir. Ama tork aktarma organları, dişliler, vites kutusu, tekerlek çapı vs. gibi etkenlerle değiştirilebilir. Beygir gücü ise bunların tamamından bağımsız motorun karakteristik bir özelliğidir. Aslında tork da çıplak bir motorda belli bir değerle ifade edilebilir fakat bu güç yere iletilen itme kuvveti olarak tanımlandığından tek başına motora ait karakteristik bir veri olarak düşünülemez.

Tork Nedir?
Tork, motordan tekerleğe iletilen itme(dönme momenti) kuvvetidir. Birimi Nm (Newtonmetre)’dir. Bu kuvvet motorun gücü ile doğrudan alakalı değildir. Yani iki araçtan beygiri az olan bir otomobilin torku ise diğerine göre fazla olabilir. Bu da tekerlek çapı, vites kutusu ve motor tipi gibi etmenlere bağlı olarak değişir.

Halk ağzıyla otomobilin çekişi olarak da tarif edebileceğimiz tork, kamyon, otobüs, traktör gibi araçlarda çok yüksek değerler almaktadır. Bunun nedeni yük taşıyan araçların hız yapmaktan çok çekişe ihtiyaç duymasıdır.

Torku ifade eden bir diğer oto terimi de esnekliktir. Torku yüksek olan otomobiller ara hızlanmalarda yani sollamalarda örneğin 60km/h hızdan 120km/h hıza ulaşmada daha başarılıdır. Bu otomobilin esnekliği olarak tanımlanır.

Torkun yüksek olması için motorun yanma odasında normalden daha kuvvetli bir yanma gerçekleşmesi gerekir. Bu nedenle aynı beygir gücüne sahip bir benzinli motor ile dizel motor arasında iki kata yakın tork farkı vardır. Dizel motorlarda yanma odasında sıkıştırılan yüksek basınçlı havanın içerisine yine yüksek basınçlı enjektörlerden yakıt püskürtülerek çok kuvvetli bir yanma elde edilir. Bu nedenle dizel motorların torkları fazladır. Fakat dizel motorlar benzinlilere göre fazla devir yapamadıklarından hızlanma değerlerinde benzinli araçlarla benzer değerler elde ederler yani sahip oldukları tork avantajlarını devir düşüklükleri nedeniyle kısmen kaybederler.

Yüksek devirli benzin motorları her halükarda en gelişmiş turbo dizel bir motordan dahi ivmelenme anlamında üstündürler. Fakat alt devirlerdeki ani hızlanma yetenekleri sayesinde günlük şehir içi kullanımda dizel motorlar çok keyifli bir sürüşü mümkün kılarlar. Bunun nedeni de yüksek tork değerleridir. Torku yüksek olan bir aracın gaz pedalına basıldığından insanın sırtını koltuğa yapıştıracak bir hızlanma duygusu yaşatır ve bu otomobillerdeki en önemli keyif faktörlerinden birisidir.

Bir otomobilin vites kutusunda, daha fazla tork üretmesi veya daha fazla hız yapması arasında tercih yapılabilir. Burada etkili olan güç ve tork değerleri binek otomobillerde birbirine yakın değerlerde tutulurken örneğin bir jipte tork yönüne kaydırılmıştır. Misal bir binek otomobil 150 HP güç, 180 Nm tork değerine sahipken aynı motorun kullanıldığı bir jip 150 HP güç, 300 Nm tork değerine sahip olabilir. Burada beygir gücü değişmezken kullanılan şanzıman oranlarına bağlı olarak torkta farklılık görülmektedir. Benzer şekilde tekerlek çapı büyük olan traktör gibi araçlarda torkun yüksek olması gerekir çünkü tekerlek çapı büyüdükçe motorun çekişi düşer. İlaveten motor tipi de tork için önemlidir. Sıra tipli motorlar güç üretmeye odaklı olarak üretilirken V tipli motorlar çekişin fazla ve sürekli olması istenen yerlerde kullanılır.

Yazının başından beri hep otomobillerdeki tork kavramıyla ilgili açıklamalar yaptım. Aslında bu kavram fizikte dönme momenti olarak bilinen kuvvet x kuvvet kolu formulünden başka birşey değildir. Aşağdaki resimde anahtarla somunun sıkılması gösterilmekte.

Burada elle uygulanan kuvvet vida ile somun arasında vidaya paralel yönde bir gerilim ve dairesel yönde moment oluşturmakta. İşte bu momente tork denir. Anahtarın sapı ne kadar uzun olur ve ne kadar geriden tutulabilirse, somun o kadar kolay dönecektir. Otomobilin tekerleklerinde olan da bunu aynısıdır. Tekerleğin çapı küçültülürse tork yükselir ve daha ani tepki veren daha esnek bir otomobile sahip olunabilir. Tabi bu durumda maksimum sürat düşecektir. Bir yerden kazanılırken bir yerden fire vermek gerekir, bu işin doğasında olan birşeydir.

Tork Eğrisi
Otomobilden anlayanların baktığı en önemli ve iyi yorumlanması gereken teknik veri tork eğrisidir. Aşağıda Volkswagen markasına ait 1.4 TSI ve 1.6 FSI motorlarının tork eğrileri karşılaştırılmalı olarak verilmiştir.

Grafiği yorumlarken ilk başta şu temel bilgiyi bilmek gerekir: “Bir motorun tork eğrisi ne kadar düz bir çizgi şeklinde ilerliyorsa, motor o kadar verimlidir.” Motorun verimli olması kullanılan yakıttan minimum ısıl kayıpla optimum kazanç elde edilebildiği anlamına gelir ki, bu bir motor için en belirleyici kalite faktörlerinin başında gelir.

Grafikteki her iki motor da benzinlidir. 1.4 litrelik TSI motor 1500 devir seviyelerinden başlayarak 3500 devre kadar aynı tork değerini koruyabilmiştir. Bu demektir ki otomobil bu devir aralıklarında kendinden beklenen en atak(esnek) sürüşü mümkün kılıyor. 1.6 litrelik FSI motor ise, maksimum torkunu 4000 devirde üretmiş ve bu devirden sonra 6300 devirlere kadar fazla bir çekiş kaybetmeden çekişini korumuş. Atmosferik bir motor için gerçekten güzel bir değer fakat 4000 devire kadar otomobilin uyuşuk bir tavır sergilemesi hem yakıt ekonomisi hem de sürüş keyfi açısından kötü bir durum. Bu motordan performans alınabilmesi için yüksek devirde kullanmak şart, bu da çok yüksek ısıl kayıplarla beraber verimsizliği ve yüksek yakıt tüketimini beraberinde getirir. Peki 1.4 TSI motor harika mı? Tabiki değil; onun da 3500 devirden sonra aniden nefesi kesilmeye başlıyor ve FSI motor kadar yüksek devirle motoru çeviremiyor. Bu durumda rampada TSI motor FSI’ya rahatlıkla toz yutturacaktır ve kıyas götürmez şekilde performansını gösterecektir. Düz yolda ise FSI motor, TSI’yı hem hızlanma değeri olarak hem de maksimum sürat anlamında geride bırakacaktır. Ama yakıt ekonomisi ve sürüş keyfi açısından TSI motorun tercih edilebilirliği daha fazla. FSI motorun eğrisi grafiğin hiçbir yerinde düz bir çizgi olarak ilerlemediğinden ilk bakışta başarısız olduğu anlaşılıyor zaten. Bu grafikte kırmızı çizgiyle gösterilen TSI motor tork anlamında da güçlü zaten ama bazı grafiklerde tam tersi olur ve eğri tepe gibi olan mavi grafik kırmızının üzerine çıkar. İşte o durumda da düz ilerleyen grafiğe sahip aracı tercih etmek daha mantıklı olacaktır. Maksimum torku az olsa da o torku değişken devir aralığında sürekli üretebilen motor daha başarılıdır.

 

[alahan1963]

Ynt: Astra 1.4T - Golf 1.4TSI - Ford Focus 1.6 EcoBoost

Sayın Ulaş79,

Bilgiler gerçekten çok açıklayıcı ve tatminkar..Peki, bizim 1.4 Turboları -yukarıda açıkladığınız bilgiler ve fabrika teknik verileri de dikkate alınarak- nasıl kullanmak gerekiyor? Yani en atak kullanım ve maximum sürate en kolay çıkabilecek şekilde ? Yani, 1950/4900 devir aralığı filan veriliyor ya fabrika verileri olarak, işte bu aralıkların neresinde vites değiştirmeli, ne yapmalı da maximum ataklık ve maximum sürate ulaşılmalı??

 

[eketen]

Ynt: Astra 1.4T - Golf 1.4TSI - Ford Focus 1.6 EcoBoost

sayın ulas79 aynı motorda beygir sabit kalırken torkun şanzuman ile farklılaşabildiğini ilk sizden duydum. Bu sizin fikriniz midir yoksa bir yerden alıntı mı yaptınız? Buna örnek olarak verebileceğiniz bir araç var mı? Hani aynı motorda farklı tork değerleri yazılım haritası ile oynanarak elde edilebilir de bu diğer durum bence mümkün değil. Çünkü bir motorun güç tork ikilisi kendinde sabittir Siz sadece dişli oranları ile bu ikilinin elde edilebildiği tekerlek devirini değiştirebilirsiniz. Yani bir otomobil ile belli bir direnç karşısında ulaşamadığınız deviri takviye diye bilinen olay ile şanzuman oranını büyüterek o direnci aşarak ulaşabilirsiniz. Traktörlerdeki olay. Ayrıca bir otomobilin 2. 3. vitesle değil 1. vites oranı ile daha rahat kalkması gibi. Özünde, motorun bünyesinde olan güç ve torku şartlara göre farklı farklı yola aktarma olayı. Benim bildiğim üzere tork ve güç arasındaki bağ en basit en yalın şekli ile şu şekildedir. Aslında bu değildir ama en kolay da budur; Beygir bir motorun belli bir devirde gösterdiği maximum taşıma kapasitesidir. Tork ise bu beygir gücüne motorun her türlü direnç karşısında ulaşabilme yeteneği, hızı, kapasitesidir. Max. 100 beygir güce 10 sn de ulaşabilen bir motorla 17 sn de ulaşabilen bir motor aslında aynı güce sahiptir fakat ilki çok daha torkludur.
Sayın alahan sizin araçları ya da genel olarak tüm araçları verimli yani yakıt-performans oranı en ideal şekilde kullanmak isterseniz max. tork devirlerinde vites değiştirerek, performans odaklı kullanmak isterseniz de max. güç devirinde vites değiştirerek sürmeniz gerekir. Bu araçlar yaklaşık 3000 gibi bir devir sayısı boyunca sabit tork üretebildikleri için bu aralığın üst sınır noktalarına ulaşmadan yükselteceğiniz viteste de bu band içinde deviri bırakırsanız hem keyifli hem de ekonomik olarak aracınızı kullanabilirsiniz.

 

[ulas79]

Ynt: Astra 1.4T - Golf 1.4TSI - Ford Focus 1.6 EcoBoost

sayın alahan1963  aracınızın max. tork vermeye başladığı devire gelince vitesi değiştirirseniz yani 1950 deviri biraz geçip 2000-2500 devir civarı ekonomik sürüş elde edersiniz spor bir sürüş ise aracınızın max. beygir gücünü verdiği devirde vites değişimi yapmanızla gergerçekleşir.

sayın eketen vites oranı en basit örneğiyle manivela etkisiyle anlatılabilir torku arttırma olayı bir manivelayı karşı güce en etkin cevireceğiniz noktadan tutarak daha kolay olur, yani resimdeki vidayı sökmek için anahtarı en dipten tutarsanız daha fazla güç harcamanız gerekir ama sapa yakın tutup çevirmeye çalışırsanız daha kolay çevrilir.viteste bu çevirme noktasını en optimize oranda kullanmanızı sağlar,bazı araçlar vitesi sadece tork arttırmak için kullanır örneğini verdiğiniz traktörler gibi bir traktör sadece tork üretmek için vites oranlarına sahiptir veya tork anahtarları aynı boydaki iki farklı tork üreten tork anahtarına aynı kuvveti uygulasanızda içindeki dişli yapısı farklı tork üretmesine neden olur.umarım açıklaya bilmişimdir.