Yeni Astra J için rodaj dönemi var mıdır ?

[hllb]

forumda aradım bulamadım. daha önce açılmış bir başlık varsa adminler lütfen birleştirsinler.
arkadaşlar şu rodaj konusunu biraz tartışsak diyorum. benim tam anlamadığım bazı noktalar var. aracı yada motoru açmak = rodaj mıdır?rodaj nedir? (piston ve silindir arasındaki pürüzlerin aşınıp hareketin daha az sürtünmeyle yada daha rahat olması mıdır? )  rodaj süresince neler yapılmalı neler yapılmamalıdır? bir aracın düşük hızlara alışması yüksek hızlara çıkamaması diye bir şey var mıdır? konuyu teknik olarak anlatacak arkadaşların cevaplarını bekliyorum.

 

[ulas79]

Ynt: Yeni Astra J için rodaj dönemi var mıdır ?

Yeni teknolojiyle üretilen motorlar da rodaj sürecine ihtiyaç duyar. Peki ama nedir bu rodaj?

Günümüzün teknolojisi neredeyse kusursuz. Buna rağmen yeni otomobillerin modern motorları da rodaj sürecine ihtiyaç duyuyor mu? Bu sorunun cevabı: Evet. Ancak rodaj yani motor ve aktarma organlarındaki hareketli parçaların birbirlerine uyum süreci eskisinden daha kısa.
Otomobil üreticileri, modern motorların iç yüzeylerinin kalitesinin çok iyi, üretim toleranslarının çok düşük olduğunu ve bu nedenle eskisi gibi katı rodaj kuralları olmadığını söylüyor. Hatta bazı firmalar rodaj uygulamasına gerek olmadığını açıklıyor.
Otomobil üreticileri son yıllarda pistonların hareket alanını egzoz emisyonunu düşürebilmek için sürekli değiştirdi. Örneğin BMW'nin ürettiği motorlarda piston ve silindir arasında sadece 0.03 mm mesafe var. Silindir ve pistonun aralığı bu kadar küçük olan motorları, henüz yeniyken zorlamak yanlış. Çünkü motorun zorlanması pistonların sıkışmasına neden olabiliyor ve bu uzun vadede yağ tüketimini olumsuz yönde etkiliyor.
Motor, ilk 1000 km rodaj kurallarına uygun kullanıldıktan sonra uzun kilometreler yağ değişimi yapılmıyor. Bazı modellerde 50 bin km'ye kadar (veya 2 yıl) motor yağı değiştirilmiyor. Eski teknoloji motorlarda yağ değişim periyodları 3 bin-3 bin 500 km'ydi.
Peki bir motorun rodajı nasıl doğru yapılır? En önemli kural: Kesinlikle gaz .pedalına sonuna kadar basılmamalı! Yağlama ne kadar mükemmel olsa da metal metale sürtünüyor ve aşınma meydana geliyor. Çünkü silindir ve piston yüzeyleri tam olarak düz değil. Piston ve silindirlere mikroskopla bakıldığında yüzeylerinde küçük tepeler bulunduğu görülüyor. Motor rodajdayken bu küçük tepelerin zirveleri yok edilerek düz bir yüzey oluşturuluyor. Böylece daha iyi bir yağlama sağlanıyor.
Rodaj aşamasında gaz pedalına mümkün olduğu kadar yavaş basılması gerekiyor. Özellikle düşük devirlerde gaza çok yüklenilmemeli. Çünkü düşük devirlerde tam gaz sürtünmeyi artırıyor. Sürtünmeden doğan yüksek ısı silindir iç yapısında olumsuz etkiler bırakıyor. Rodaj, fren ve debriyaj sistemleri
için de geçerli. Balata ve disklerin birbirine alışması gerekiyor. Debriyaj balata ve baskısı da benzer şekilde bir uyum sürecine ihtiyaç duyuyor. Rodaj kuralları bulunan bir diğer parça da lastikler. Üretim aşamasında lastiklerin kalıptan kolay çıkması için yüzeylerine sürülen cilanın yok olması için ortalama 500 km yol yapılması gerekiyor. Bu cila nedeniyle yeni lastiğin yol tutuş ve fren performansı zayıf olduğu için dikkatli davranmak gerekiyor.

Frenler: İlk 500 km.de sert frenlerde kaçınınız.

Lastikler: İlk 500 km.de lasiklerin üzerinde üretimden kalan artıkların tutuşu olumsuz etkilyeceğini göz önünde bulundurunuz, riskli hareketlerden kaçınınız.

Motor/Aktarma: İlk 1500 km.de en yüksek devirin 3/4ünü aşmayın. Uzun süre sabit devirde kullanmayın, düşük devirde motoru zorlamayın.

Ayrıca "Rodaj süresince 150km.yi aşmayın"

Rodaj, hız ile değil, devir ile ilintilidir.
Silindirlerin içindeki pistonların 4 zamanı (emme, sıkıştırma, ateşleme, boşaltma) tamamlarken maruz kaldıkları direnci yenecek bir devirde kullanılmasını anlatır. Piyasa değimiyle " baygın" kullanmamak gerekir. Yani gerekenden düşük devirde kullanıldığında, pistonlar gereği gibi kesintisiz iniş-çıkış yapamazlar. Bu, silindir çeperinde düzensiz aşınmalara ve piston sekmanlarının ömrünün kısalmasına yol açarki, orta vadede kompresyon düşüklüğü ve yağ tüketimi, uzun vadede ( öngörülenden önce ) motor yenileme anlamına gelir.
Ancak, aşırı devirde kullanmakta aynı olumsuz sonuca neden olur. Birbirine alışmamış parçalar yüksek devirde kullanıldığında, öncelikle krank boşluğu olumsuz etkilenir. İlk vereceği sinyal motorun ilk çalıştırılmasında duyulacak, ana yatak vuruntusu olur. Yatak ve gaydlara alışmamış siboplarda ise, kol eğilmesi, yatak çatlaması ya da egzantrik milinde sibop ayarı tutturmayı imkansız kılacak düzensiz aşınma yaratabilir.
Kısaca, yeni motor pistonların her aşamada kesintisiz bir güçle yukarı-aşağı hareket edebileceği bir devirde kullanılmalıdır ki, yana doğru bir güçle silindirlere baskı uygulamasın.

Peki, ne devirde kullanmalı? derseniz, her motorun ve birlikte çalıştıkları şanzımanın oranları farklı olduğu için sabit bir şey söylenemez. Pratik olarak, 1900-3500 devir/dakika denebilir. Çok valfli, vites oranları seri olan araçlarda 1900 devir düşük sayılabilir. Seyir halinde, hafif bir titreme (pistonların dikey hareketle beraber yanlara doğru da zorlandığı anlamına gelir) hissediyorsanız, gaza çok hafif basın. Araç tepki vermiyorsa (yani devir artmıyorsa) baygın kullanıyorsunuz demektir, üşenmeden vites küçültün.
Günümüz araçlarında montajın robotlarla yapılması, her bir parçanın gereken güçle sıkılmasını sağlamaktadır ve rodaj konusunda çok yol katedilmiştir.

Yeni bir araçta ilk çalışmada hafif sıkı olarak monte edilmiş kısımların en iyi şekilde biribirine uyum sağlaması ve alışması en gerekli hususlardan biridir.Motor,şanzuman,diferansiyel ve frenlerin doğru olarak alıştırılması bu ünitelerin ileriki kullanım ömründe uzun zaman arıza yapmadan ve maksimum verimle çalışmalarını mümkün kılar.Bu da iyi yapılmış bir rodaj devresi ile mümkün olur.

Rodajın düzgün yapılması ile biribirine sürtünerek çalışan kısımlar çabuk aşınmayı önleyen parlak bir satıh meydana getirir.Bu rodaj süresi de markalara göre 500 ile 1500 km arasında değişimler gösterebilir.

Bu süreler zarfında araç çok yumuşak ve dikkatli kullanılır.Tam gazlar ve sıkı frenlerden,sürekli aynı süratte ya da motor devrinde çalıştırmaktan,yokuşlarda yüksek viteste zorlamaktan,vaktinden önce vites büyültüp küçültmekten , soğuk motoru ilk çalıştırmada düşük devirde tutmaktan ya da soğuk motora aşırı gaz vermekten , yokuş aşağı küçük viteste motorun aşırı devirlenmesinden uzak durmak gerekir.

Ayrıca yine bu dönemde aracın herşeyi çok tasarruflu kullanılır.Uzun süre marşa basılmaz,fren ya da debriyaj mümkün olduğunca yumuşak ve zorlamadan kısa süreli kullanılır.Yarım debriyajla dik yokuşlarda kullanılmaz.Lastik havalarına aşırı özen gösterilir.Yakıtın kaliteli olanı ve el kitabında tavsiye edileni kullanılır.

Bu dönemde araçlara ait çıkılabilecek maksimum süratler de markalara göre değişiklik gösterebilmesine rağmen 50 ila 80 km arasında değişir.

Yukarıda anlattığım kurallara uyularak açılan motor piyasa tabiriyle sağır olur.Emsalleri diyelim maksimum sürati 160 ise 160 km/h hıza çok rahat ulaşırken bizim açtığımız motor 140 km/h hıza zor ulaşır.Ama diğerinin üçüncü viteste zorlandığı rampayı dördüncü vitesle soluksuz çıkar.Diğeri 200 bin km. motor ömrünü zor yakalarken ve daha 100 binli kilometrelerde yağ eksiltmeye başlarken bizim motor kesinlikle yağ eksiltmez ve en az 100 bin km daha fazla kullanılabilir.Buna göre yakıt sarfiyatında da gözle görülür bir farklılık olur.

O yüzden yeni bir araç satın alanlara önerim biraz sabırlı olarak araca ait maksimum değerlere ulaşmak için rodaj devresinin sonunu beklemeleridir

 

[hllb]

Ynt: Yeni Astra J için rodaj dönemi var mıdır ?

Yeni teknolojiyle üretilen motorlar da rodaj sürecine ihtiyaç duyar. Peki ama nedir bu rodaj?

Günümüzün teknolojisi neredeyse kusursuz. Buna rağmen yeni otomobillerin modern motorları da rodaj sürecine ihtiyaç duyuyor mu? Bu sorunun cevabı: Evet. Ancak rodaj yani motor ve aktarma organlarındaki hareketli parçaların birbirlerine uyum süreci eskisinden daha kısa.
Otomobil üreticileri, modern motorların iç yüzeylerinin kalitesinin çok iyi, üretim toleranslarının çok düşük olduğunu ve bu nedenle eskisi gibi katı rodaj kuralları olmadığını söylüyor. Hatta bazı firmalar rodaj uygulamasına gerek olmadığını açıklıyor.
Otomobil üreticileri son yıllarda pistonların hareket alanını egzoz emisyonunu düşürebilmek için sürekli değiştirdi. Örneğin BMW'nin ürettiği motorlarda piston ve silindir arasında sadece 0.03 mm mesafe var. Silindir ve pistonun aralığı bu kadar küçük olan motorları, henüz yeniyken zorlamak yanlış. Çünkü motorun zorlanması pistonların sıkışmasına neden olabiliyor ve bu uzun vadede yağ tüketimini olumsuz yönde etkiliyor.
Motor, ilk 1000 km rodaj kurallarına uygun kullanıldıktan sonra uzun kilometreler yağ değişimi yapılmıyor. Bazı modellerde 50 bin km'ye kadar (veya 2 yıl) motor yağı değiştirilmiyor. Eski teknoloji motorlarda yağ değişim periyodları 3 bin-3 bin 500 km'ydi.
Peki bir motorun rodajı nasıl doğru yapılır? En önemli kural: Kesinlikle gaz .pedalına sonuna kadar basılmamalı! Yağlama ne kadar mükemmel olsa da metal metale sürtünüyor ve aşınma meydana geliyor. Çünkü silindir ve piston yüzeyleri tam olarak düz değil. Piston ve silindirlere mikroskopla bakıldığında yüzeylerinde küçük tepeler bulunduğu görülüyor. Motor rodajdayken bu küçük tepelerin zirveleri yok edilerek düz bir yüzey oluşturuluyor. Böylece daha iyi bir yağlama sağlanıyor.
Rodaj aşamasında gaz pedalına mümkün olduğu kadar yavaş basılması gerekiyor. Özellikle düşük devirlerde gaza çok yüklenilmemeli. Çünkü düşük devirlerde tam gaz sürtünmeyi artırıyor. Sürtünmeden doğan yüksek ısı silindir iç yapısında olumsuz etkiler bırakıyor. Rodaj, fren ve debriyaj sistemleri
için de geçerli. Balata ve disklerin birbirine alışması gerekiyor. Debriyaj balata ve baskısı da benzer şekilde bir uyum sürecine ihtiyaç duyuyor. Rodaj kuralları bulunan bir diğer parça da lastikler. Üretim aşamasında lastiklerin kalıptan kolay çıkması için yüzeylerine sürülen cilanın yok olması için ortalama 500 km yol yapılması gerekiyor. Bu cila nedeniyle yeni lastiğin yol tutuş ve fren performansı zayıf olduğu için dikkatli davranmak gerekiyor.

teşekkürler rodaj hakkında benim de bildiklerim bunlardı. bu durumda rodaj süresince ( yaklaşık 1000 - 1500 km. ) aracı zorlamak yüksek devirlere çıkmak zararlı bir hareket diyebiliriz. bir de şu aracın düşük hıza alışması meselesi var bunu çok duyuyorum bana pek mantıklı gelmiyor. böyle bir şey var mı? varsa nasıl oluyor?

 

[ulas79]

Ynt: Yeni Astra J için rodaj dönemi var mıdır ?

sayın halil bey açıklamayı genişlettim umarım yardımcı olur.

 

[Bye_Bye]

Ynt: Yeni Astra J için rodaj dönemi var mıdır ?

teşekkürler ulaş bey gayet açıklayıcı bir yazı olmuş

 

[Tamkan]

Ynt: Yeni Astra J için rodaj dönemi var mıdır ?

        Keyifle okudum ellerinize ve emeğinize sağlık sn.ulas79

 

[hllb]

Ynt: Yeni Astra J için rodaj dönemi var mıdır ?

sayın halil bey açıklamayı genişlettim umarım yardımcı olur.

çok teşekkür ederim. bir iki sorum daha var  
''motorun ilk çalıştırılmasında duyulacak, ana yatak vuruntusu olur.'' ... az önce açtığım başlıkta sorduğum sorunun cevabı bu mu acaba? ilk çalıştırmada ben dizel gibi bir ses alıyorum ?
''Yukarıda anlattığım kurallara uyularak açılan motor piyasa tabiriyle sağır olur.Emsalleri diyelim maksimum sürati 160 ise 160 km/h hıza çok rahat ulaşırken bizim açtığımız motor 140 km/h hıza zor ulaşır.Ama diğerinin üçüncü viteste zorlandığı rampayı dördüncü vitesle soluksuz çıkar.'' .... bunu anlamıyorum ben. nasıl oluyor bu? hız vites dişli oranlarıyla ilgili değil mi? nasıl bir araç 160a rahat çıkarken diğeri 140a zor çıkıyor?

 

[warlordares]

Ynt: Yeni Astra J için rodaj dönemi var mıdır ?

sayın ulaş soluksuz okudum.. elinize emeğinize sağlık bildiklerimdi ama bu kadar detaylı yazamazdım en azından sabrınızı da kutlarım

 

[Tolga KARACA]

Ynt: Yeni Astra J için rodaj dönemi var mıdır ?

Halil abi Ulaş arkadaşımızın iletisi oldukca faydalı, bunların yanısıra ben de aklına takılan noktalar hakkında bildiklerimi yazayım.

Araçlar kullanılmaya başladığı andan itibaren kurumlanmaya da başlarlar, bu kurumlar ilerleyen km lerde aşınan yüzeyleri doldurabildiği için "faydalı kurum" olarak adlandırılsa da yeni motora yararı değil zararları olur. Bunun dışında yeni motordaki çapaklar yeterince iyi koparılmazlarsa (araç çok devirsiz kullanılırsa) motorun rahat çalışmasına mani olabilirler, bunun üzerine aracın düşük devirde zorlanmasıyla, baygın kullanımıyla bahsettiğim kurumlanma da aşırı artınca o motorda halk arasında "sağırlaşma" denen performans kaybı görülebilir. Bu kayıp ilk günden itibaren devirli kullanılmış olan araçla kıyaslanınca daha iyi belli olur.
Peki devirli kullanımın zararı yok mu? Elbette var; cidarlarda yeralan çapaklar devirli kullanımda koparak kartere ulaşmadan motorda çiziklere neden olabiliyor, bu başta farkedilmese de ileride ağır arızalara davetiye demek.

Rodajla ilgili kısım performansa etki etse de merak ettiğin  "nasıl bir araç 160a rahat çıkarken diğeri 140a zor çıkıyor?" kısmında bence esas faktör yavaş kalan aracın sübaplarında sürekli düşük devirli kullanımdan kaynaklanan aşırı kurumdur, zaten uzun süre ş.içinde kullanılan bir araçla uzun yol yapılınca motorun performansının artması da bu yüzdendir.

 

[hllb]

Ynt: Yeni Astra J için rodaj dönemi var mıdır ?

zamanla oluşan kurumlanmanın yakıt sarfiyatının düşmesindeki sebep olduğunu biliyorum. demek çok aşırı kurumlanma bir şekilde hıza da etki ediyormuş. teşekkürler. peki şu ilk çalıştırmada çıkan titreşim normal mi? oktay kardeşim normal diyor. merak ettiğim herkesin aracında durum aynı mı?